ଦିନ ଥିଲା ଅମଲାଙ୍କ କଥାରେ ଉଠ ବସ ହେଉଥିଲେ ନେତା । ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଶାସନକାଳରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଅମଲାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହେଉଥିବା ଅଭିଯୋଗ ଥିଲା। ଏବେ ସମୟ ବଦଳିଛି । ନେତାଙ୍କ ହାତରେ ଏବେ ଶାସନ । ବର୍ତ୍ତମାନ ମୋହନ ସରକାର ଏହାକୁ ରାଜନୈତିକ ନେତୃତ୍ୱକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେବା ପାଇଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣୁଛନ୍ତି।
ରାଜ୍ୟ ସଂସଦୀୟ ବ୍ୟାପାର ବିଭାଗ ସମସ୍ତ ବିଭାଗୀୟ ସଚିବଙ୍କୁ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣରେ ମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛି।
ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳର କ୍ଷମତା: ରାଜ୍ୟ ପ୍ରଶାସନର ସମସ୍ତ ମୂଳ ନିଷ୍ପତ୍ତି ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳର ଅଧୀନରେ ରହିବ, ଯାହା ଅମଲାଙ୍କ ପ୍ରଭାବକୁ ହ୍ରାସ କରିବ।
ସଚିବଙ୍କୁ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ବାରଣ: ବିଭାଗୀୟ ସଚିବମାନଙ୍କୁ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ବସିବାକୁ ନିଷେଧ କରାଯାଇଛି, କେବଳ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅନୁମତି ଥାଇ ସେମାନେ ଉପସ୍ଥିତ ରହିପାରିବେ।
ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅଗ୍ରାଧିକାର: କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପସ୍ଥାପନ ପୂର୍ବରୁ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବିଭାଗୀୟ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଯିବ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଅନୁমୋଦନ ଆବଶ୍ୟକ।
ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ସମୟସୀମା: କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ସର୍ବନିମ୍ନ ଦୁଇ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ।
କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ସୀମିତ ଅମଲା ଉପସ୍ଥିତି: କେବଳ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ, କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସଚିବ ଏବଂ ଉନ୍ନୟନ କମିଶନର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ବସିବାକୁ ଅନୁମତି ପାଇବେ।
ପୂର୍ବ ଅଭିଯୋଗ: ମୋହନ ସରକାରଙ୍କ ଏକ ବର୍ଷ ପୂର୍ତ୍ତି ହେବା ସମୟରେ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଭୂମିକା ନ୍ୟୁନ ଥିବା ଏବଂ ସଚିବମାନେ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଉଥିବା ଅଭିଯୋଗ ଉଠିଥିଲା।
ଅମଲାତନ୍ତ୍ରର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ହ୍ରାସ: ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଶାସନକାଳରେ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଶାସନ ଅମଲାମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହେଉଥିବା ଅଭିଯୋଗ ଥିଲା। ମୋହନ ସରକାର ଏହାକୁ ରାଜନୈତିକ ନେତୃତ୍ୱକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେବା ପାଇଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣୁଛନ୍ତି।
ସଂସଦୀୟ ବ୍ୟାପାର ବିଭାଗର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ: ରାଜ୍ୟ ସଂସଦୀୟ ବ୍ୟାପାର ବିଭାଗ ସମସ୍ତ ବିଭାଗୀୟ ସଚିବଙ୍କୁ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣରେ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛି।
ରାଜ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ନିଷ୍ପତ୍ତି ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳର ଅଧୀନରେ ରହିବ, ଯାହା ଅମଲାଙ୍କ ପ୍ରଭାବକୁ ହ୍ରାସ କରିବ।
ବିଭାଗୀୟ ସଚିବମାନଙ୍କୁ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ବସିବା ନିଷେଧ; କେବଳ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅନୁମତି ଥାଇ ସେମାନେ ଯୋଗ ଦେଇପାରିବେ।
କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପସ୍ଥାପନ ପୂର୍ବରୁ ସମ୍ପୃକ୍ତ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଯିବ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଅନୁମୋଦନ ଆବଶ୍ୟକ।
କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ସର୍ବନିମ୍ନ ଦୁଇ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ।
କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ କେବଳ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ, କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସଚିବ ଓ ଉନ୍ନୟନ କମିଶନରଙ୍କୁ ବସିବାର ଅନୁମତି ରହିଛି।
ମୋହନ ସରକାରଙ୍କ ଏକ ବର୍ଷ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବା ସମୟରେ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଭୂମିକା ନ୍ୟୁନ ଥିବା ଏବଂ ସଚିବମାନେ ସ୍ୱାଧୀନ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଉଥିବା ଅଭିଯୋଗ ଉଠିଥିଲା।
ବିଜେଡି ଶାସନରେ ଅମଲାଙ୍କ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଥିବା ଢାଞ୍ଚାକୁ ଭାଙ୍ଗି ରାଜନୈତିକ ନେତୃତ୍ୱକୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରାଯାଉଛି।
ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ପରିବେଶରେ ନିର୍ବାଚିତ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ ରାଜ୍ୟରେ ଏକ ନୂତନ ରାଜନୈତିକ ଶାସନ ପ୍ରଣାଳୀର ସୂଚନା କରୁଛି।
ଏବେ ରାଜ୍ୟରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ମିଶାଇ ୧୬ଜଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ରହିଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ୧୦ ଜଣ ହେଉଛନ୍ତି କ୍ୟାବିନେଟ ସଦସ୍ୟ। ଏହି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖରେ ଏକାଧିକ ଦାୟିତ୍ୱ ରହିଛି। ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳକୁ ଏକବର୍ଷ ପୁରିବାକୁ ଯାଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ନା ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କରାଯାଉଛି ନା ଦାୟିତ୍ୱ ଅଦଳବଦଳ। ଅର୍ଥାତ୍ ମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ଏବେ ଅନେକ ଚାପରେ ରହୁଛନ୍ତି। ଅର୍ଥାତ୍ ସେମାନଙ୍କୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ବିଭାଗୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି। ଏହି ସମୟରେ ବିଭାଗୀୟ ସଚିବମାନେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନେଉଛନ୍ତି।
ଏବେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖକୁ ତିନି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ସମ୍ପର୍କୀୟ ଫାଇଲ ଆସିବ। ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖକୁ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ ଏ ଫାଇଲ ସମ୍ପୃକ୍ତ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖରେ ଏହା ବିଶ୍ଳେଷଣ ହେବ। ଏସବୁ ଲାଗି ସଚିବ ଏବେ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଚିବଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବେ। ପୁଣି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଚିବମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଓଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀ। ଅର୍ଥାତ୍ ଏବେ ବିଭାଗୀୟ ସଚିବ ଆଇଏଏସ୍ ବାବୁ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସଚିବ ଓଏଏସ୍ ବାବୁଙ୍କୁ ପରୋକ୍ଷଭାବେ ରିପୋର୍ଟ କରିବେ।
ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଓଡ଼ିଶାରେ ଅମଲାତନ୍ତ୍ରିକ ଶାସନର ପରମ୍ପରାକୁ ଭାଙ୍ଗି ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରୟାସ। ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣରେ ଅଧିକ ଦାୟିତ୍ୱ ଦେବା ଦ୍ୱାରା ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କ ସକ୍ରିୟତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ। ଏହା ରାଜ୍ୟ ପ୍ରଶାସନରେ ପାରଦର୍ଶିତା ଏବଂ ଜବାବଦେହିତା ଆଣିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରେ।
ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଏହି ନୂତନ ନିୟମ ରାଜ୍ୟରେ ରାଜନୈତିକ ନେତୃତ୍ୱକୁ ପୁନଃସ୍ଥାପନ କରିବା ଏବଂ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିବା ଦିଗରେ ଏକ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ। ଏହା ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଭାବେ ରାଜ୍ୟର ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଏକ ସକାରାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।
